Απογοήτευση ως προς τα ενδεχόμενα ευεργετικά αποτελέσματα από τις μετακινήσεις πολιτών μεταξύ της Ελλάδας και της πΓΔΜ, εκφράζουν κάτοικοι και επιχειρηματίες της Φλώρινας.
Μάλιστα, οκτώ στους δέκα επιχειρηματίες έχουν κατασταλάξει ότι, οι διασυνοριακές μετακινήσεις ζημιώνουν την τοπική αγορά, μόλις ένας στους δέκα πιστεύει ότι ούτε χάνει, ούτε κερδίζει από αυτές και σχεδόν κανείς (για την ακρίβεια τρεις επιχειρηματίες σε σύνολο 250) δεν έχει τη γνώμη ότι οι μετακινήσεις πληθυσμών επιδρούν θετικά στην τοπική αγορά.
Το εύρημα αυτό προκύπτει από την έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), με τίτλο: «Διασυνοριακές μετακινήσεις και εμπόριο: Η περίπτωση της Φλώρινας».
Η έρευνα παρουσιάστηκε, στη Θεσσαλονίκη, σε συνέντευξη Τύπου της ΕΣΕΕ, στη διάρκεια της οποίας ο υπουργός Μακεδονίας – Θράκης Θεόδωρος Καράογλου αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας μιας «ισχυρής εσωτερικής αγοράς, η οποία θα λειτουργεί ως υπόστρωμα της εξωστρέφειας που πρέπει να διακρίνει την ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της επανεκκίνησης των τοπικών οικονομιών».
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σύμφωνα με την έρευνα, την ίδια γνώμη με τους επιχειρηματίες έχουν στο σύνολό τους και οι κάτοικοι του νομού, αφού, όταν ρωτήθηκαν για το ποιος απολαμβάνει τα οφέλη της οικονομικής αλληλεπίδρασης, ούτε ένας δεν απάντησε «οι εμπορικές επιχειρήσεις της Φλώρινας». Αντιθέτως, τρεις στους τέσσερις έχουν τη γνώμη ότι, επωφελείται κυρίως η αντίστοιχη ομάδα των πολιτών της πΓΔΜ. Σε ό,τι αφορά τους κατοίκους τόσο του Αμύνταιου, όσο και της Φλώρινας, τα ποσοστά απόκρισης είναι ίσα και στις δύο περιπτώσεις.
Ακόμα πιο απογοητευμένοι φαίνονται οι κάτοικοι του Αμύνταιου σε σύγκριση με τους κατοίκους της Φλώρινας, αφού μόλις το 3% των πρώτων έχει την πεποίθηση ότι είναι αυτοί που επωφελούνται από την οικονομική αλληλεπίδραση στην περιοχή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους ερωτώμενους στην πόλη της Φλώρινας ανεβαίνει στο 15%.
Η ερώτηση τέθηκε στο σύνολο του δείγματος (999 άτομα), ώστε το ΙΝΕΜΥ να λάβει τη γενικότερη αίσθηση που έχει δημιουργηθεί στους κατοίκους του νομού. Επειδή, όμως, όπως διευκρινίζει, «αυτή είναι εν μέρει μεροληπτική, εφόσον υπάρχουν άτομα που δεν πηγαίνουν στην πΓΔΜ για αγορές, οπότε δεν υπάρχει πιθανότητα να επωφελούνται οι ίδιοι ούτε μπορούν να μπουν στη θέση όσων πράγματι μπορεί να επωφελούνται σε μεγαλύτερο βαθμό», το Ινστιτούτο παρουσιάζει την «επόμενη διασταύρωση των απαντήσεων με το ποσό που θεωρούν ότι εξοικονομούν ετησίως από τις αγορές τους εκτός συνόρων για να αποκομίσουμε πιο σαφή συμπεράσματα».
Και σε αυτή την περίπτωση – υπογραμμίζεται στη μελέτη – η κυρίαρχη τάση που παρατηρήθηκε πριν δεν ανατρέπεται σε καμία κατηγορία, αλλά είναι σαφές ότι, «τα άτομα που ετησίως εξοικονομούν πάνω από 500 ευρώ πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι είναι αυτοί οι κερδισμένοι».
Πιο συγκεκριμένα, ένας στους πέντε των δύο τελευταίων κατηγοριών θεωρεί ότι, απολαμβάνει τα οφέλη της οικονομικής αλληλεπίδρασης, ενώ στην κατηγορία όσων εξοικονομούν από μηδέν ως 500 ευρώ πιστεύει το ίδιο ένας στους δέκα.
«Μετανάστευση» καταναλωτών που «ανηφορίζουν» στην Μπίτολα (Μοναστήρι)
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των επιχειρηματιών διαπιστώνεται μια ισχυρή τάση αποδυνάμωσης της αγοραστικής κίνησης στον νομό Φλώρινας, αφού 7 στους 10 δηλώνουν ότι έχουν χάσει πελάτες, οι οποίοι πλέον προτιμούν αντίστοιχες επιχειρήσεις στην πΓΔΜ, ενώ η μέση τιμή του ποσοστού επί του τζίρου που αντιπροσωπεύουν οι πελάτες οι οποίοι «προδίδουν» τα τοπικά καταστήματα υπολογίστηκε σε 32%.
Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται από τα ευρήματα της έρευνας στα νοικοκυριά, καθώς, περίπου τέσσερις στους δέκα κατοίκους της Φλώρινας (36%) έχουν συμπεριλάβει αγορά εκτός των συνόρων ως τοποθεσία όπου θα πραγματοποιήσουν κάποιες από τις βασικές τους αγορές. Παράλληλα, το 83% των υπόλοιπων νοικοκυριών έχουν περάσει ήδη και πολλάκις τα σύνορα με προορισμό τα Μπίτολα (Μοναστήρι).
Από τη διερεύνηση της συχνότητας των επισκέψεων που πραγματοποιούν οι κάτοικοι της Φλώρινας στην Μπίτολα (Μοναστήρι) – και ιδιαίτερα όσοι μεταβαίνουν εκεί για καταναλωτικούς λόγους – μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει πλέον παγιωθεί ως τρόπος ζωής, με άλλα λόγια συνιστά οργανωμένη καταναλωτική συνήθεια.
Όσο αφορά τους συνειδητοποιημένους καταναλωτές, έξι στους δέκα μεταβαίνουν στη συγκεκριμένη πόλη της πΓΔΜ τουλάχιστον μία φορά τον μήνα για τον σκοπό αυτό, ποσοστό δηλαδή δεκαπλάσιο από το 6% των ευκαιριακών καταναλωτών.
Η διασταύρωση της πρόθεσης να ψωνίσουν από την εμπορική αγορά της γειτονικής χώρας κατά το επόμενο τρίμηνο με το αν επισκέπτονται αγορά εκτός συνόρων δείχνει καταρχάς ότι το 66% των πιστών καταναλωτών θα το πράξει εντός του επόμενου τριμήνου• το εύρημα αυτό συμφωνεί με τη συχνότητα που αναφέρθηκε προηγουμένως ότι έξι στους δέκα (καταναλωτές) πηγαίνουν στην Μπίτολα (Μοναστήρι) για αγορές τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Ωστόσο, διαφορετική είναι η εικόνα για τους κατοίκους του Αμύνταιου, καθώς το 85% δήλωσε ότι δεν μεταβαίνει σε εμπορικές αγορές εκτός Ελλάδας, σε αντίθεση με το 56% των πολιτών της Φλώρινας.
Ως προς το καταναλωτικό προφίλ των μετακινούμενων από τη Φλώρινα στην Μπίτολα (Μοναστήρι), ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των Ελλήνων που μετακινούνται σε εμπορικές αγορές της πΓΔΜ έρχονται, έστω και μικρή διαφορά της τάξης του 6%, οι υπαίθριες αγορές στα Μπίτολα.
Βασιζόμενοι στις απαντήσεις που δόθηκαν στο ερώτημα γιατί πηγαίνουν σε αγορά εκτός συνόρων, όπου η πλειονότητα απάντησε «λόγω των καλύτερων τιμών», πιθανολογείται ότι στις υπαίθριες αγορές βρίσκουν τις καλύτερες προσφορές ή ακόμη έχουν τη δυνατότητα για «παζάρια».
Ως προς το είδος των προϊόντων που προμηθεύονται από την εμπορική αγορά της γειτονικής χώρας, αξίζει να επισημανθεί ότι τρεις στους τέσσερις κατοίκους της Φλώρινας περνούν τα σύνορα για να εφοδιαστούν βενζίνη κίνησης – μάλιστα, κάποιοι από αυτούς μετακινούνται μόνον για αυτόν τον λόγο. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των καυσίμων οι οποίοι δηλώνουν σε αναλογία εννιά στους δέκα ότι χάνουν πελάτες το τελευταίο έτος λόγω της διασυνοριακής μετακίνησης.
«Δεν θα ήταν επομένως υπερβολή να συμπεράνουμε ότι η μεγάλη αύξηση των τιμών των καυσίμων λόγω φορολογίας στην Ελλάδα αποτελεί βασικό παράγοντα εξώθησης των καταναλωτών προς την εμπορική αγορά της πΓΔΜ» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη.
Δεύτερα σε προτίμηση, μετά τα καύσιμα κίνησης, έρχονται τα τρόφιμα και τα είδη ένδυσης/υπόδησης (με ποσοστά 48% και 40% αντίστοιχα).
Όσον αφορά το χρηματικό ποσό που δαπανούν οι καταναλωτές της Φλώρινας στη γειτονική χώρα, θετικό είναι ότι μένει επί το πλείστον σε χαμηλά επίπεδα. Τα 2/3 των σταθερών Ελλήνων καταναλωτών δαπανούν μηνιαίως έως 100 ευρώ σην Μπίτολα (Μοναστήρι).
Εισροή καταναλωτών από την πΓΔΜ
Ως προς την εισροή καταναλωτών από την πΓΔΜ, προκύπτει ότι, επτά στους δέκα καταναλωτές από τη βαλκανική αυτή χώρα δήλωσαν ότι, ο κύριος λόγος επίσκεψης στην Ελλάδα είναι για να αγοράσουν αγαθά• οι υπόλοιποι έρχονται στην Ελλάδα είτε για τουρισμό/αναψυχή είτε για εργασιακούς λόγους.
Από τους επισκέπτες-καταναλωτές 9 στους 10 καταλήγουν στην πόλη της Φλώρινας. Η δε εισροή αυτή στην πρωτεύουσα του νομού έχει τα χαρακτηριστικά της σταθερότητας και της συνέπειας σε μεγαλύτερο βαθμό από την εκροή καταναλωτών, αφού στους πιστούς καταναλωτές από την πΓΔΜ διαπιστώνεται ότι, το ποσοστό αυτών που επισκέπτονται την εμπορική αγορά της Φλώρινας τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα είναι τριπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των Ελλήνων που μεταβαίνουν στην Μπίτολα (Μοναστήρι).
Παράλληλα, με βάση τις απαντήσεις των επιχειρηματιών της περιοχής, πελάτες από τη γειτονική χώρα έχει η μία στις τέσσερις επιχειρήσεις της Φλώρινας και μόλις το 3% των επιχειρήσεων του Αμύνταιου.
Τέλος, ενώ οι επιχειρήσεις έχουν απώλειες της τάξης του ενός τρίτου του τζίρου τους από τις διασυνοριακές μετακινήσεις, το ποσοστό που ανακτούν λόγω της εισροής καταναλωτών είναι μόλις 5% -αν και οι νεότερες επιχειρήσεις φαίνεται να επωφελούνται κάπως περισσότερο.
Ως προς το καταναλωτικό προφίλ των μετακινούμενων από την πΓΔΜ στη Φλώρινα, η πλειονότητα των πολιτών της πΓΔΜ επιλέγουν για τις αγορές τους τις υπεραγορές. Το μερίδιο αγοράς που αντιστοιχεί στα συνοικιακά καταστήματα έρχεται τρίτο κατά σειρά, μετά τα εμπορικά κέντρα. Αξίζει να αναφερθεί ότι, τα τρόφιμα συνιστούν την κατηγορία προϊόντων που αγοράζουν στη Φλώρινα σχεδόν όλοι οι επισκέπτες από την πΓΔΜ.
Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε κατοίκους και επιχειρηματίες του νομού Φλώρινας
Το 96,7% των επιχειρηματιών του νομού (Φλώρινα και Αμύνταιο) διαπιστώνει ότι, το εισόδημά του έχει μειωθεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Για το 41,2% των επιχειρηματιών η οικονομική κατάσταση της επιχείρησής τους μπορεί να χαρακτηριστεί «μέτρια». Αντιθέτως, μόνο το 8% των ερωτηθέντων περιγράφουν την οικονομική κατάσταση της επιχείρησής τους ως «καλή» ή και «πολύ καλή». Η εικόνα αυτή δεν μεταβάλλεται ανά περιοχή δραστηριοποίησης: «κακή» χαρακτηρίζουν την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης τους σχεδόν οι μισοί επιχειρηματίες και της Φλώρινας και του Αμύνταιου.
Το μεγαλύτερο ποσοστό αρνητικών κρίσεων για την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης εμφανίζεται στον κλάδο των καυσίμων, όπου η μεγάλη πλειονότητα των πρατηριούχων (80%) περιγράφει ως κακή την κατάσταση της επιχείρησής τους.
Σε ό,τι αφορά τα συναισθήματα με τα οποία αντιμετωπίζουν την τρέχουσα κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη γενικευμένη οικονομική δυσπραγία, το 54,8% των επιχειρηματιών διακατέχεται από φόβο, το 48,4% αισθάνεται απογοήτευση όταν σκέφτεται το μέλλον της επιχείρησής του, ενώ το 34,4% βιώνει, επίσης, συναισθήματα οργής.
Συντριπτικό, επίσης, είναι το ποσοστό που αναφέρει ότι, ο τζίρος της επιχείρησης έχει σημειώσει πτώση κατά το τελευταίο έτος (86%).
Στο «πεδίο» των νοικοκυριών, σχεδόν το σύνολό τους (97,3%) έχει περιστείλει τις καταναλωτικές τους δαπάνες. Οι περικοπές δαπανών στα νοικοκυριά αφορούν σε μεγαλύτερο ποσοστό τα είδη ένδυσης και υπόδησης (47,6%), ακολούθως την ψυχαγωγία-διασκέδαση (39,4%) και κατά τρίτον τα καύσιμα κίνησης-θέρμανσης (36,4%). Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο το 2,7% των νοικοκυριών δεν έχει προβεί σε περικοπές δαπανών.
Το μεγαλύτερο ποσοστό καταναλωτών που δεν έχουν ακόμα προβεί σε μείωση των δαπανών τους συγκεντρώνεται στην ηλικιακή κατηγορία των 19-24 ετών• πρόκειται για ποσοστό που φτάνει το 17% του συνόλου της ηλικιακής ομάδας, όταν το ανάλογο μέσο ποσοστό αγγίζει μόλις το 3%.
Από την άλλη πλευρά, τα μεγαλύτερα ποσοστά καταναλωτών που έχουν περιστείλει τις δαπάνες τους εντοπίζονται στις πλέον παραγωγικές ηλικίες: 25 έως 54 ετών – είναι δε εύλογο να θεωρήσουμε πως η διαφορά αυτή μεταξύ των δύο ομάδων οφείλεται ενδεχομένως στις αυξημένες υποχρεώσεις που μπορεί να έχουν τα άτομα άνω των 25 ετών (π.χ. ανήλικα τέκνα).
Η έρευνα
Η έρευνα διενεργήθηκε με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων σε εμπορικές επιχειρήσεις της αγοράς της Φλώρινας και του Αμύνταιου, και σε πολίτες της πΓΔΜ οι οποίοι διέρχονταν τα σύνορα. Επιπλέον, διενεργήθηκαν τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε νοικοκυριά της Φλώρινας και του Αμύνταιου. Το μέγεθος του συνολικού δείγματος ανήλθε σε 999 άτομα. H τεχνική της δειγματοληψίας που χρησιμοποιήθηκε για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, είναι η στρωματοποιημένη δειγματοληψία.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Ιανουαρίου 2013.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου