Μέσω Delek-Zorlu η εξομάλυνση ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία;

Του Μιχαήλ ΒασιλείουΕνδιαφέρουσες διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη στο κρίσιμο για τα συμφέροντα της Ελλάδας θέμα των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, όχι όμως στο επίπεδο των διακυβερνητικών επαφών που παραμένουν εξαιρετικά προβληματικές, αλλά αυτές μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων που βλέπουν υπό διαφορετικό πρίσμα τις διεθνείς σχέσεις συνολικά…

Για να μην παρεξηγηθεί η εν λόγω αναφορά, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί εύσχημα, ότι οιεπαφές μεταξύ εταιρικών ομίλων με αντικείμενο τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, αν και δεν ομολογείται, πιθανότατα τελεί υπό τις «ευλογίες» των κυβερνήσεων, ή τουλάχιστον μιας εκ των δύο.

Το θέμα αφορά στις συζητήσεις – σχεδόν διαπραγματεύσεις – ανάμεσα στον τουρκικό όμιλο Zorlu και την ισραηλινή εταιρία Delek που συμμετέχει και στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας, με αντικείμενο τη συμφωνία που θα οδηγήσει στην κατασκευή αγωγού, ο οποίος θα μεταφέρει ισραηλινό φυσικό αέριο, μέσω Κύπρου, στις τουρκικές ακτές, σε ένα επενδυτικό σχέδιο συνολικής αξίας 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τα αποθέματα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου που διαθέτουν από κοινού Κύπρος και Ισραήλ, επαρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση σε φυσικό αέριο εκ μέρους της Τουρκίας με βάση τις σημερινές ανάγκες, για 2.400 χρόνια, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον τουρκικό Τύπο. Εάν τα καταφέρουν οι δυο εταιρίες, τότε η Τουρκία θα μπορεί να καλύπτει το 20% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από την περιοχή, με τις εισαγωγές της να αντιστοιχούν στα 50 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και εντός της ερχόμενης τετραετίας (από το 2017).

Τα συνολικά αποθέματα είναι της τάξεως των 120 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αμερικανικής Υπηρεσίας Γεωλογικών Ερευνών (U.S. Geological Survey) και θα οδηγήσουν σε ριζική μείωση της εξάρτησης της Τουρκίας από τη Ρωσία (καλύπτει το 60% των αναγκών τα σε αέριο) και το Ιράν (20%).

Το πρόβλημα για τις δυο εταιρίες – επιχειρηματικούς ομίλους, Delek και Zorlu, είναι προφανώς τα πολιτικά προβλήματα που κατατρύχουν τις διμερείς σχέσεις Ισραήλ και Τουρκίας, παράλληλα με τη μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα. Οι επικεφαλείς των εταιριών δηλώνουν ότι μπορούν υπερπηδήσουν τα εμπόδια που θέτει η πολιτική σε μια ελάχιστα πειστική βέβαια αναφορά.

Αμφότερες οι χώρες, Τουρκία και Ισραήλ, δεν έχουν τη φήμη ιδιαίτερης «ανεκτικότητας» σε «ιδιωτικές πρωτοβουλίες» που επηρεάζουν τις διεθνείς σχέσεις των χωρών. Κατά συνέπεια, ό,τι βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν μπορεί παρά να έχει την – διστακτική και διερευνητική τουλάχιστον – έγκριση των κυβερνήσεων, οι οποίες προφανώς επιθυμούν να κρατούν ανοικτό ένα «επιχειρηματικό» κανάλι επικοινωνίας.

Το μόνο που χρειάζονται οι δυο πλευρές από τις κυβερνήσεις των χωρών, είναι εγγυήσεις ότι δεν θα παρεμβληθούν παρεμποδίζοντας τα συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, κάτι που θα μπορούσε να επιφέρει τεράστια οικονομική ζημία και στις δυο πλευρές. Ευνοημένη θα βγει και η Κύπρος, σύμφωνα με το σκεπτικό των εταιριών, όπου σχεδιάζεται η κατασκευή εγκαταστάσεων υγροποίησης φυσικού αερίου.

Όπως έχουμε υποστηρίξει ξανά, ενδεχόμενος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στις ακτές της Τουρκίας δε συνιστά και καταστροφή για τον Ελληνισμό και τις δυο «συνιστώσες» του στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Ελλάδα και Κύπρο, όσο κι αν αδυνατούν να το κατανοήσουν «θερμοκέφαλοι» που πάσχουν μονίμως από κλασικό σύνδρομο καταδίωξης που τους κάνει να ερμηνεύουν οτιδήποτε συμβαίνει ως τουρκική υποβολιμαία ενέργεια φέρουσα τη συντέλεια του κόσμου για τον Ελληνισμό.

Αυτά φυσικά δεν είναι στάση σοβαρού κράτους σε μια περιοχή όπου διακυβεύονται γεωστρατηγικά συμφέροντα όπως η ενεργειακή ασφάλεια του δυτικού κόσμου και όχι μόνο. Ελλάδα και Κύπρος οφείλουν να έχουν ξεκάθαρους στόχους αλλά και να προστατεύουν συγκεκριμένα συμφέροντα ως κόρη οφθαλμού και αλλού να ειδεικνύουν ευελιξία και διαλλακτικότητα, διαθέτοντας εναλλακτικά σενάρια, καθώς αυτό διευκολύνει τα μέγιστα την πολιτική αυτών που – λόγω ισχύος – θα πουν το τελικό ΝΑΙ ή ΌΧΙ σε όσα θα προκριθούν και θα υιοεθτηθούν, ανεξαρτήτωνς επιμέρους αντιρρήσεων.

Ο συμβιβασμός στις διεθνείς σχέσεις συνεπάγεται και υποχωρήσεις, η δε έκταση αυτών, προφανώς επηρεάζεται καθοριστικά από παράγοντες πολύ ευρύτερους από το μέγεθος ενός κράτους, αλλά τη συνολική του ισχύ, κάτι εντελώς διαφορετικό, έναν τομέα στον οποίο ο Ελληνισμός δεν μπορεί αν είναι και υπερήφανος για τις επιδόσεις του…

Η σοβαρότητα και η συναίσθηση της κατάστασης, παράλληλα με γνώση του στρατηγικού παιγνίουπου βρίσκεται σε εξέλιξη (όσοι συζητούν σε διακυβερνητικό επίπεδο έχουν την ευκαιρία να αντιληφθούν πολύ περισσότερα από αυτά ενός αναλυτή με όπλο την ειδησεογραφία, τον χάρτη της ευρύτερης περιοχής και την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή…) θα βοηθήσει τους Έλληνες (Ελλαδίτες και Κυπρίους, το τονίζουμε) να κατορθώσουν οριστικά να εντάξουν εαυτούς στους σχεδιασμούς που θα καθορίσουν την ενεργειακή και όχι μόνο ασφάλεια που θα καθορίσουν τις εξελίξεις για πολλές δεκαετίες.